Proeven van Afrika in Burkina Faso

Proeven van Afrika in Burkina Faso

We vliegen via Istanbul waar we 24 uur doorbrengen. We lopen wat rond in Eminonü, "ons buurtje", drinken wat in lokale tentjes, kletsen met vriendelijke mannen en genieten bij de Galatabrug terwijl de avond over de stad valt. De volgende dag wordt, vooral bij de grote Blauwe Moskee en Aya Sofia, duidelijk dat het toerisme een dramatische klap heeft gekregen. We zien bijna geen toeristen meer. Wel staan er tafels met duizenden witte stoelen klaar voor de Iftar, de (eerste) Ramadan-maaltijd. We kunnen blijven genieten van deze stad, zicht over de Bosporus vol transportactiviteiten en op heuvels met moskeeën en minaretten en Ayran.

Op naar de hoofdstad Ouagadougou waar we 30 minuten eerder landen dan gepland. Die tijd wordt ruimschoots ingevuld door de controle van de controle op de controle van diverse controleurs. Net als in Midden-Amerika moeten we 10 vingerafdrukken geven.

Een deken van vochtige warmte hangt over de stad heen. Een "taxi", waarbij overbodige en noodzakelijke luxe zoals spiegels en gordels ontbreken, brengt ons naar het guesthouse in de hoofdstad. We willen nog iets meepikken van het lokale leven, lopen in de richting waar muziek vandaan komt en bezoeken een 'bar/discotheek' waar wordt gedanst op live muziek.

Na het opstaan doen we rustig aan en lopen door Ouagadougou, niet echt een schone stad door het vele afval, vliegen, stof en weinig groen. We moeten wennen aan de hitte (38 graden en heel benauwd). We vogelen uit hoe het werkt met bussen en dat is niet overzichtelijk want diverse busmaatschappijen vertrekken vanuit hun eigen standplaats verspreid over de stad. Gelukkig weet elke taxichauffeur wel waar de juiste bus vertrekt. Na twee broeierige nachten met veel muggen reizen we zuidelijk naar het plaatsje Pô, vlakbij de grens met Ghana.

We genieten van de busrit, het voorbijtrekkende landschap met dorpjes van leem, steenhuisjes, ronde hutjes, bakplaatsen voor bakstenen. De erfjes kennen verschillende soorten gebouwtjes, vierkant met plat of schuinlopend dak en ronde hutten met rieten puntdakje. Burkina Faso kent weinig rivieren, we zien wel af en toe "meertjes" (met vis?), waar mensen hun jerrycans vullen met water en die op hun hoofd, of op de fiets of met een ezel en een karretje vervoeren.

Zuidelijker wordt t groener en nog koeler (haha). Krekels zoemen uit de bomen en langs de wegen en op de velden lopen kleine kuddes met vee, magere geiten, koetjes. Ezeltjes lopen meestal alleen. De weg van Ouagadougou naar Pô is goed en het bussysteem voor iets langere afstanden met weinig tussenstops is efficient. Het landschap is afwisselend en de kleur van de grond verandert regelmatig van grijs naar oranjerood en dus prachtige rode zandpaden.

Na enkele uren is er plots een stop zonder verkoopsters, er is geen dorpje, wel een half vergane brug. Er stapt een zwaar bewapende agent in camouflagepak in de bus, alle telefoons moeten "uit" en na zo'n 25 kilometer, 5 km voor Pô stapt hij weer uit. Later wordt duidelijk dat in het natuurgebied dat we doorkruisten het is voorgekomen dat de bus gedwongen werd te stoppen en de rijkere mensen hun geld moesten afstaan onder bedreiging van een wapen. Om die reden moeten telefoons uit, zodat er geen seintje gegeven kan worden aan evt. bandieten of er wel of geen "prooien" in de bus zijn.

We zijn naar Pô gereisd omdat we het traditionele dorpje Tiébélé willen bezoeken. Pô is een overzichtelijk plaatsje, waar ons voor het eerst de bedelende jongetjes opvallen. Stel je een blikje tomatenpuree voor met doorsnede van 25 cm en een opstaande rand van 20 cm, boor een gaatje, knoop er een veter doorheen en die knulletjes dragen zo hun blikken bedelnap om eten te verzamelen. Vanuit bepaalde koranscholen schijnt dit gebruikelijk te zijn, maar we kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat het ook echt straatjochies zijn die zo hun voedsel bij elkaar sprokkelen.

Op straat worden we vaak (na)geroepen. Vooral kindjes roepen en zingen 'nasara', dat blanke betekent in Mossi taal (in andere gebieden roepen ze andere woorden) en komen soms handjes geven. Als je bonjour groet of zwaait ontaardt dat in een gegiechel bij kinderen of een brede glimlach bij volwassenen.

We hebben een gedeelde taxi geregeld naar Tiébélé dat een kleine 40 km verderop ligt en te bereiken is via een dustroad. Uit de kieren en gaten van de auto (overal dus), komt stof en oranje stuif. Na de rit zijn wijzelf, onze kleren en spullen oranje geworden door de stoffige autorit. Tiébélé is een van de weinige toeristische bezienswaardigheden in BF. Er komen sowieso weinig toeristen. Wijzelf zijn de enige blanke toeristen die we in dagen zien. Je moet wel een lokale gids nemen en entree betalen. Het dorpje kent beschilderde huisjes, met een aparte, traditionele lokale bouwstijl. De schilderingen zijn verschillend en hebben allemaal een (eigen) betekenis, passend bij de familie die er woont. Het ziet er knus uit. Hutjes voor elke gezin en vrijgezelle bewoner, voor de kleinere dieren als geiten en schapen, voor de niet gehuwden, de wel gehuwden, en de grandma. Op de mooi afgewerkte daken kan de oogst worden gedroogd in de zon, maar wordt ook geslapen als het 's nachts binnen heet is.

We zien diverse huisjes, door smalle steegjes en bezoeken ook een grootmoeders hut, met prachtige decoratie. Het wonen voelt compleet ondergronds omdat de opening zo laag is en ook van de ene naar de andere ruimte moet je knielen, kruipen en zeker bukken. Hoe lenig moeten de oudjes zijn om je naar binnen én als een wokkel naar de volgende kamertjes te wurmen? Hoe klein het ook is, er zijn kamertjes voor ontvangst van gasten, slaapgelegenheden en een ruimte waar door opoe wordt gekookt. Het is er stikbenauwd zónder te koken. De warmte en rook kunnen naar boven de ruimte verlaten zegt de gids. Bij ons brak t zweet ons aan alle kanten uit en zagen onze eigen ouders nog niet zo wonen.

Een ander gebruik in het dorpje is een berg met placenta's. Van elke nieuw geborene wordt de placenta in een pot in een heuvel gegraven (of zo is er een heuvel ontstaan). Nog niet eerder zoiets gezien. Na de laatste pandjes zien we "toevallig" opeens een 4-tal uitgestalde souvenirwinkels, net niet klaar voor de eerste (en laatste) toeristen van deze dag. Schattig hoe de verkopers hun best doen de handel aan te prijzen.

We gaan terug naar Pô, omdat we een ander traditioneel dorpje, Tiakané, willen bezoeken. Met 60 km per uur kachelen we weer over een dustroad, een eindeloze tennisbaan met kuilen, terwijl de chauffeur ondertussen met een sleutelbos zijn oren schoonmaakt. We passeren een verhuizing per ezelkar die we op de heenweg ook zagen en ogenschijnlijk is nog weinig opgeschoten.

In Tiakiné blijkt eigenlijk niets te zien en voor ons te doen. Een inwoner deed zijn best en liet zijn pijl en boog zien, een zadel om paard te rijden en wat huisjes met binnenplaatsjes. Kinderen verstijven bij het ontmoeten van een blank mens. Een groepje kinderen durfde uiteindelijk contact te maken en Karin aan te raken en keken op van (wat grotere) moedervlekken en sommige kindjes durfden die aan te raken. Ze keken op hun vinger of het had afgegeven, wat natuurlijk niet zo was. Verwondering en kennismaking in de puurste vorm.

De mensen in Burkina Faso vinden wij erg aardig, heel behulpzaam, attent, ze zijn altijd in voor een aardig woord/grap. We vinden het leuk en bijzonder om in het land van Elie, Jo-Anne, Luka rond te reizen en ook te zien in welk land Trudi, de zus van Ben, al zo lang woont.

We eten af en toe 'warm eten' bij t ontbijt (iets met rijst en vlees), stokbrood met avocado of omelet. Eén keer bestelden we 's avonds soep, dachten we. Het bleek een schapenpoot met saus te zijn. Die saus mocht het woord soep niet dragen, en tja over zo'n schapenpoot, inclusief nagels / kussentjes zegt de flexitariër onder ons even niet zoveel. De saus smaakte wel goed, dat wel.

We willen het liefst via een avontuurlijke route, waarvan we inschatten dat die enkele dagen in beslag neemt, naar Bobo-Dioulasso reizen. Steeds vragen we hoe het vervoer (met tussenstops) zit en ondanks dat er geen transport zou zijn i.v.m. de slechte weg, snapt op de valreep een chauffeur wat we willen. We kunnen de dag erna naar plaatsje Borri en vanuit daar naar Léo met een personenauto en dan verder.

's Avonds wint het gezonde verstand het van de avonturiersgeest. We besluiten toch terug te reizen naar Ouagadougou en onderweg naar Bobo ergens een nachtje te gaan slapen. Het risico dat we "te laat" bij de familie van Ben aankomen en daardoor t weekend verpesten is aanwezig gezien het grote aantal onzekerheden. Na het besluit lopen we naar de busmaatschappij voor de laatste informatie over ons reisplan en besluiten dat we om 5.30 uur opstaan (gewone tijd met deze hitte), drinken ergens wat en dan barst regen, storm en onweer los. Het was heftiger dan de avond ervoor en hield een groot deel van de nacht aan. Een goede keuze dus om verstandig i.p.v. avontuurlijk te reizen. Deze hoeveelheid regen komt de wegen niet ten goede, maar wel het land daarmee klaar is voor het inzaaien van de gewassen.

We spoelen ons af met een heel klein straaltje water en als we tevreden in de klamboe onder de ventilator liggen valt de stroom uit en plenst het in de duistere nacht flink door.

Via deze link kun je wat foto's zien (even knippen plakken) https://goo.gl/photos/1A2EmbFiaYdXnkhdA

en het verslag dat later volgt gaat over het geweldig leuke bezoek aan de familie!